Resmi ilanların ve reklamların adil bir biçimde dağıtılması kapsamını öngören yasanın 9 Ocak 1961’de Resmi Gazete’de yayımlamasıyla faaliyetlerine başlayan kurum, şimdilerde “BİK Analitik” ismini verdiği özel uygulamasıyla internet medyasını gerçek bir formda ölçümleyebiliyor.
BİK Genel Müdürü Cavit Erkılınç, kurumun her şeyden evvel devrin en stratejik mecrası olan gazeteleri desteklemek gayesiyle kurulduğunu belirtti.
Basını sübvanse etmek ismine kamu kurumlarından aldığı ilan ve reklamları adil halde dağıtmasının amaçlandığını kaydeden Erkılınç, “Basın İlan Kurumu, ‘Şu haberi yap, bu haberi yapma.’ üzere birtakım yaptırımlarla uğraşmaz. Yalnızca aşikâr birtakım prensipler çerçevesinde, basında olması gereken özellikleri, çalışanları, çalışanların haklarının, maaşlarının ödenip ödenmemesi, gazete sayısı ve ulaşılabilirliği üzerinden birtakım kriterler belirleyerek ilanları dağıtıyor” dedi.
Kurumun, gazete, matbaa, baskı ve dağıtım üzere konularda basına dayanak verdiğine dikkati çeken Erkılınç, bunun yanında denetleme ve düzenleme misyonlarının de bulunduğunu tabir etti.
Şu anda gazetelerin neredeyse Basın İlan Kurumunun dayanağıyla ayakta kalabildiğini vurgulayan Erkılınç, “Dolaylı olarak dağıttığı ilanlarla aşağı üst 10 bine yakın fikir personeli ve 40 bine yakın çalışanı bünyesinde barındırmaktadır. Bir de toplumsal faaliyetlerimiz, toplumsal yardımlarımız vardır. Hem eğitim manasında hem de maddi dayanak manasında senede 12-15 milyon lira ortası bir takviye sağlarız. Bunlar gazete çalışanlarına faizsiz verilen yardımlardır. Evvelden yalnızca Ankara, İstanbul ve İzmir gazetelerine verilen kredi, şu anda 81 vilayette, kaideleri yerine getiren bütün basın kuruluşlarına verilmektedir. Hem de kamu bankalarının verdiği faizden bir tık daha aşağıda, düşük faizle vermekteyiz, 36 ay vadeye kadar imkan tanımaktayız” diye konuştu.
Erkılınç, salgın devrinde basına can suyu olduklarını, son olarak 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli sarsıntılarda kampanyalar düzenlediklerini, maddi takviye sağladıklarını lisana getirerek, afetten etkilenen Adıyaman, Kahramanmaraş, Malatya ve Hatay’da basın kuruluşlarını birtakım mükellefiyetlerden muaf tutarak müspet ayrıcalık tanıdıklarını aktardı.
Son yıllarda 2 binden fazla gazeteciye eğitim verdiklerinin altını çizen Erkılınç, ülke genelinde kuruma bağlı 2 bin 34 yayının bulunduğunu anlattı.
Başta kamu kurumları olmak üzere kanunen verilmesi zarurî olan ilanları ve resmi reklamları adil bir biçimde, büsbütün elektronik ortamda dağıttıklarını belirten Erkılınç, “Daha evvelden 41 vilayet bize bağlıydı. Biz geldikten sonra, evvelki genel müdürümüzle birlikte bütün vilayetleri Basın İlan Kurumuna bağlı hale getirdik. Daha evvelden valilikler nezdinde misyonlu memur arkadaşımızın tek başına organize etmeye çalıştığı bu dağıtım işini, biz üstümüze alarak hem gazetecilerin ilanlarının adil halde dağıtılmasını hem de paralarını vaktinde bizim garantörlüğümüzde tahsil etmelerini sağladık” bilgisini verdi.
Basın İlan Kurumunun da vakitle gelişim sürecine girdiğini söyleyen Erkılınç, şöyle devam etti:
“Özellikle 2016’dan itibaren gazetelerimizin dijital dönüşüm süreçlerini gerçekleştirebilmeleri için çok büyük emek verdik. İnternet medyasına geçiş süreçleri 2014’te başlıyor. Aşikâr etaplarla evvel gazetelere, internet sitesi olanlara teşvik hedefli ek gösterge verdik. Bundan sonra da internet haber sitelerinde dijital pano uygulaması yaptık, bu da çok tesirli oldu. Gazeteciler o haktan istifade etmek ismine ‘resmi ilanlar’, ‘ilan.gov.tr’ halinde bir pano koydular. Nihayetinde 2022’de 7418 sayılı Kanun’la internet medyası basına dahil oldu. Münasebetiyle artık onlar da bizden resmi ilan ve reklam almaya başladılar. Alışılmış ki bu süreç çok güç oldu. Sahiden TBMM’de yatar kalkar olduk, orada geceledik. Bu süreçte Sayın Cumhurbaşkanı’mız, Sayın İletişim Başkanı’mız ve siyasi partilerin temsilcileri bize çok takviye oldular, şükranlarımı arz ediyorum.”
“GAZETELERİN İNTERNET HABER SİTELERİNİ KURMALARINI TEŞVİK ETTİK”
BİK Genel Müdürü Erkılınç, kuruldukları dönemde ana omurgayı TRT ve Anadolu Ajansı hariç gazetelerin oluşturduğunu söz etti.
2008’den itibaren dijital dönüşüm çalışmalarına başladıklarına, 2016’da tüm iş ve süreçleri otomasyona geçirdiklerine dikkati çeken Erkılınç, “Eş vakitli olarak gazetelerin internet haber sitelerini kurmalarını teşvik ettik. Zati 2022’den sonra da bu artık yasal bir mecburilik oldu, mevzuatımıza girdi. Şayet internet sitesine resmi ilan ve reklam almak istiyorsak muhakkak kaideleri var. Onları başka bir mecra saydık. Gazeteler üzere değil, başka hukukî kişilikler” dedi.
Erkılınç, hayata geçirilen “BİK Analitik” uygulamasının Türkiye için değerine değinerek, şunları söyledi:
“2022’deki maddeyle birlikte internet medyasının devreye girmesiyle ‘BİK Analitik’in kurgusunu yapmaya başladık. Vaktimiz da çok dardı, 2022’nin Şubat ayından itibaren, şimdi daha kanun çıkacağını hissedince biz çalışmalara başladık. İnternet medyasının ölçümlenebilirliği, ziyaretçi trafiği, okur trafiği, haber sayısı, manzara sayısı, sayfa görüntüleme, direkt tekil ziyaretçisi formunda büyük emeklerle hazırlanmış, şimdi daha değeri anlaşılmamış bir uygulamamız. Bence Türkiye için çok büyük bir kazanım. Biz, orada gerçek trafiği anlık ölçebiliyoruz. Hangi siteye ne kadar tekil ziyaretçi yapıldı, ne kadar direkt ziyaretçi yapıldı, sayfası ne kadar görüntülendi, hangi habere ne kadar kişi gitti, biz bunları çok net görüyoruz. Natürel ki bunun için makul kriterler koyduk. Evvel tekil ziyaretçi sayısını muhakkak kategorilere ayırdık. Genel, birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci kategori halinde 6 kategori var. Genel kategoride, 250 bin tekil ziyaretçi üzerinden sayı talep ediyoruz, şu kadar sayı çalışan olması lazım, bunların maaşlarının ödenmesi lazım, yerinin olması lazım, adam başına 5 metrekare yer olması lazım. Büsbütün çağdaş bir yapı oluşması için çok çaba gösterdik. İnternet konusunda çok hassasız. Yazılı basın 64 yıllık bir gelenekten geliyor, biraz dağılmış durumda lakin internet için daha başarılı bir süreci elde edeceğiz.”
Böylece arama motorlarının da kendilerini revize etmek zorunda kaldıklarını anlatan Erkılınç, şimdi sahanın bu uygulamanın datalarına çok da alışamadığına işaret etti.
Erkılınç, Anadolu basınının dijitalleşmesi gerektiğini belirterek, “Şu anda test ettik. Mesela günlük 250-300 milyon tıklanma. Ancak harikulâde durumlarda, en son Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ve mahallî seçimlerde bunu gördük. 500 milyon tekil ziyaretçiyi BİK Analitik anlık olarak tahlil etti. Nereden girildi, hangi siteye girildi, en çok kime prestij edildi, hangi haberler tıklandı formunda. 31 Mart gecesi biz de kendimizi test etme imkanı bulduk, Allah’a şükür alnımızın akıyla çıktık” diye konuştu.
Ulusal basının çağın çok süratli değişimini yakaladığını fakat Anadolu’da bunun biraz sıkıntı olduğunu kaydeden Erkılınç, “Şu anda 800’ün üstünde gazetemiz var, 350’ye yakın internet haber sitesi bizden istifade ediyor. Ufacık bir kentte resmi ilanlarla kurgulanmış, ufak ufak kaideleri yerine getirmekten ve kaliteli baskı yapmaktan aciz gazetelerimiz var. Biz, onlara bir baba şefkatiyle çocuklarımız üzere bakıyoruz” ifadelerini kullandı.