BİK Genel Müdürü Erkılınç, bazı kanuni müşterilerin ilan metinlerinin kısaltılmasını öngören şablon ilan uygulamasına geçmeyi planladıkları tarafındaki duyuma ait “Muhataplarımıza karşı elimizi güçlendirecek nitelikli yayınlara gereksinimimiz var. Kes, kopyala, yapıştır şekli; birbirinin birebiri yayınlar ne yazık ki yaşadığımız meselelerin kaynağı olmuştur” değerlendirmesinde bulundu.
Basın İlan Kurumu (BİK) Genel Müdürü Cavit Erkılınç, Çanakkale, Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ vilayetlerinde yayımlanan gazete ve internet haber sitelerinin temsilcileriyle bir ortaya geldi.
Tekirdağ’da düzenlenen bölge toplantısında konuşan Genel Müdür Erkılınç, Basın Kanunu’nda yapılan ve internet haber sitelerinin periyodik yayın sayılmasına imkân tanıyan değişikliğin gerçekleştiği 2022 yılında yaşanan tartışmaları hatırlatarak, o devirde yaşanan kısır çekişmelerin önemli vakit ve maddiyat kaybına neden olduğunu söyledi.
“Bugün geriye dönüp baktığımda güzel ki alana çıkmış ve sizlere sıkıntının gerçekte ne olduğunu anlatmışız” diyen Erkılınç, Kurum olarak alana inmelerinin ve gazete sahipleriyle yüz yüze görüşmelerinin karşı taraftan esen rüzgarı bilakis çevirdiğini kaydetti.
İNTERNET MEDYASINA 2024’ÜN BİRİNCİ 9 AYINDA 1 MİLYAR TL
O gün kendilerine inanan, lokal dinamikleri harekete geçiren ve politikleri hakikat halde bilgilendiren gazete sahiplerine bir defa daha şükranlarını sunduğunu söz eden Erkılınç, kelamlarına şöyle devam etti:
“O periyot Kurumumu ve şahsımı direkt amaç alan, bizleri sansürcülükle, oligarklıkla suçlayanların aslında en büyük berbatlığı bize değil de basınımıza yaptıklarının farkına vardıklarını umuyorum. Şahsen gazeteciliğin içinden gelmiş, dalda uzun yıllar misyon almış kişi ve örgütlerin nasıl olup da bu düzenlemeye karşı çıktıklarını hala anlamış değilim. O gün sizlere iki başka ilan ve reklam pastasının kelamını verdik, şu an hak eden herkes o iki pastadan hissesini alıyor. Resmî ilan yayımlama hakkına sahip gazetelerimizin internete geçişlerini kazanılmış hak göreceğimizin, bekleme mühleti olmayacağının kelamını verdik. Gazetesi olan ve müracaat eden herkes beklemeden internet haber sitesine ilan ve reklam alabildi. Bugün internet haber sitelerimiz geride bıraktığımız 2024 yılının birinci 9 ayında 1 milyar Türk Lirasının üzerinde gelir elde etti. Bu dalda çalışan arkadaşlarımız özlük haklarına kavuştu, gazeteci sayılarak basın kartı aldı. İnternet basını sürdürülebilir gelir modeli kazandı.”
‘NİTELİKLİ GAZETELERLE YOLA DEVAM ETMEK ZORUNDAYIZ’
Bölge toplantılarında nitelikli yayıncılık yapanla yapmayanı, kesinlikle ayıracaklarının kelamını de verdiklerini anımsatan Erkılınç, bu doğrultuda önceliği basılı gazeteye dair olumsuz alışkanlıkların internet haber sitelerinde devam etmemesine verdiklerinin altını çizdi.
BİK Analitik sisteminin memleketler arası güvenilirliğine yönelik çalışmaların eşzamanlı yürütüldüğünü anlatan Erkılınç, ölçümlemeye dair alınan kararlarda tüm kesitlerin tereddüdünü giderecek kademeye gelindiğini ve ziyaretçi trafiklerinde muvaffakiyet sağlayamayan yayınlara ait kararlı adımların atılmasına başlandığını söz etti.
Basılı gazetelere dair kimi kronik meselelerin tahlilinde sert idari uygulamalardan kaçındıklarını, buna rağmen mecbur kalınan durumların da olduğunu tabir eden Erkılınç, “Genel Müdür olduğum günden beridir tıpkı şeyi söylüyorum. Basmayan, satmayan hasebiyle okunmayan gazetelerle bir yere varmamız mümkün gözükmüyor. Biz gözümüzü kapasak bile ilan ve reklam veren müşterilerimiz istek göstermiyor. Onların haklı olmadığını söyleyebilir miyiz? O halde bize tek bir seçenek kalıyor. O da nitelikli gazeteler ile yola devam etmek. Bu alandaki resmî ilan pastası da giderek küçülüyor. Gelir masraf istikrarı büyük ölçüde sarsılmış durumda. Zaman zaman ‘güç birliği yapın’ diyoruz, bunda dahi kısır çekişmelerin, anlamsız ve takıntılı rekabetlerin önünü alamıyoruz. Biz de üzerimize düşeni kırmadan dökmeden yapıyoruz. Bazen bize bile muhtaçlık kalmıyor, ticari hayatın acımasız kuralları zati gereğini yapıyor” değerlendirmesinde bulundu.
Gazetelere resmî ilan vermenin, bir öbür tabirle sübvanse etmenin devlet siyaseti olduğunu vurgulayan Erkılınç, son iki yılda resmî ilan fiyat tarifesine beklentilerin üzerinde yapılan yüzde 100 oranındaki artırımın bir benzerinin bu yıl gerçekleşmesinin mümkün gözükmediğini söyledi.
“Diğer taraftan yapılan her artırım ilan adetlerinde azalmaya neden oluyor. İhaleler birleştiriliyor yahut eşik bedellerin altında bırakılıyor veyahut yayınlanması zarurî ilan bile isteye verilmiyor” diyen Erkılınç, yasal zorunluluğa karşın verilmeyen ilanların kazanılmasına ait gayrette Kurum olarak yalnız bırakıldıklarını belirtti.
ŞABLON İLAN UYGULAMASINA GEÇİLECEĞİNE DAİR İDDİALAR
Bir gazetecinin “Ankara bürokrasisinde kimi ilanların hâlihazırda kurumlara ilişkin olan yahut kurulacak dijital platformlarda yayımlanmasına dair görüşlerin olduğu, şablon ilan metni kullanımının getirileceği konuşuluyor. Bu probleme Kurum olarak bakışınız nedir?” biçimindeki sorusunu yanıtlayan Erkılınç, şöyle konuştu:
“Şundan lütfen emin olun. Kurum olarak elimizden geleni, hatta üzerimize görev olmayanı dahi yapıyoruz. ‘Çalmadığımız kapı kalmadı’ diyebilirim. Yapacaklarımız da bir yere kadar ve hudutlu. Ötesine geçmemiz mümkün gözükmüyor. Geçtiğimiz yıllarda İcra ve İflas Kanununda yapılan değişiklikle menkul ve gayrimenkul malların cebri icra yoluyla satışına ait ilan metinlerinde sınırlamaya gidildi. Daha sonra idari uygulamalarla örnek şablon verdiler ve dediler ki: ‘Herkes satış ilanlarını bu şablona nazaran yayımlatacak’. Böylelikle, kanun değişikliğiyle esasen küçülen ilan ebatları, birtakım idari karar ve uygulamalarla uygunca azalmış oldu. Bilhassa nakdî meblağı epeyce yüksek olan bir öteki ilan çeşidi için misal şablon metin uygulamasına geçileceğine dair duyumları biz de alıyoruz. Ne kadar yanlışsız, ne kadar gerçek bilmiyoruz, inanmak da istemiyoruz. Sorunuzda kast ettiğiniz ilanlar, bizim de duyumlarımızın olduğu hususa ilişkinse ve bu hayata geçerse lokal gazetelerin resmî ilan gelirleri üçte teğe düşer, maalesef birçok gazetemizi ekonomik açıdan sıkıntı durumda bırakır. Açık söylüyorum lokal gazete diye bir şey kalmayacağı üzere biz de kalmayız.”
SÜRELİ YAYINLARA SORUMLULUK ALMA ÇAĞRISI
Basın ilan Kurumu olarak vadeli yayınların hayatiyetini devam ettirebilmesi için kanunların tanıdığı yetki çerçevesinde sonuna kadar çaba göstereceklerini yineleyen Erkılınç, “Sahada muhataplarımıza karşı elimizi güçlendirecek, güçlü olmamızı sağlayacak sizlersiniz. Bizim nitelikli yayınlara muhtaçlığımız var. Kes, kopyala, yapıştır üslubu; birbirinin birebiri yayınlar ne yazık ki yaşadığımız meselelerin kaynağı olmuştur. Yüksek sesle uyarmak istiyorum: Şablon gazetecilik yapılmaya devam edilirse şablon ilanlar kaçınılmaz olarak gelir” açıklamasında bulundu.
Meslek örgütleri ve çatı kuruluşlarının, üyesi olan gazetecilerin ve bir manada varlık sebepleri olan yayınların hakkını tam manasıyla savunmaktan imtina ettiklerini üzülerek gördüğünü lisana getiren Erkılınç, resmî ilanlara dair yangının büyümeden önlenmesi konusunda tüm paydaşları sorumluluk üstlenmeye davet etti.
Erkılınç’ın konuşmasının akabinde gazete ve internet haber sitesi temsilcilerinin gündeme dair görüşleri alındı.
Genel Müdür Erkılınç, 20 Kasım 2024 Çarşamba günü İzmir’de, 21 Kasım 2024 Perşembe günü Bursa’da düzenlenecek bölge toplantılarına katılacak.